Giacomo Balla, Paravento con linea di velocità Paravento con linea di velocità (Screen with speedline)

Onlangs kon het Kröller-Müller Museum Paravento con linea di velocità (Screen with speedline), (1916-1917) van Giacomo Balla (1871-1957) aankopen. Het werk is bij Sotheby’s New York aangekocht voor een bedrag van € 971.000, dankzij de steun van de BankGiro Loterij en de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Maljers-de Jongh Fonds. 

Voorman van het futurisme

Giacomo Balla was een van de voormannen van het futurisme, een voornamelijk Italiaanse beweging die de dynamiek van de moderne samenleving omarmde, die het best tot uiting kwam in de snelheid en de technologie van de machine. In de toepassing van zijn futuristische uitgangspunten beperkte Balla zich niet tot de schilderkunst. Hij leefde zich uit in talloze ontwerpen voor objecten en decoraties voor het interieur, van onderdelen als futuristische bloemvormen, overtrekken, lampen, vaatwerk en demonteerbare meubels tot complete inrichtingen.

'Shaped canvas'

Zijn Paravento con linea di velocità is een zeer aantrekkelijk voorbeeld van de toepassing van zijn futuristische vormentaal voor de vernieuwing van het dagelijks leven. Door het medium van het kamerscherm, aan beide zijden beschilderd, neemt Balla letterlijk de ruimte in en rekt hij de grenzen van het tweedimensionale doek op. Ook door de uitgesproken frisse en contrasterende kleuren is Paravento con linea di velocità een opmerkelijk modern ogend ‘shaped canvas’, waarin licht, snelheid en dynamiek zijn teruggebracht tot een synthese van lijn en kleur.

Futurisme als integraal onderdeel van vaste opstelling

Paravento con linea di velocità is een mooie aanvulling op de futuristische werken in de museumcollectie, zoals Volo di rondini (1913) en Forme rumore di motocicletta (1913-1914) van Balla en de sculptuur Forme uniche della continuità nello spazio (1913) van Umberto Boccioni. Met onder meer deze werken, onlangs nog aangevuld met vier tekeningen uit de jaren 1914-1915 van de Oekraïnse schilder Oleksandr Bohomazov, kan het Kröller-Müller Museum als enige museum in Nederland het futurisme als integraal onderdeel van de kunstgeschiedenis in de vaste opstelling laten zien.

Afbeeldingen: Giacomo Balla,  Paravento con linea di velocità (Screen with speedline), 1916-1917 (links: voorzijde, rechts: achterzijde)