Sam van Deventer (1888-1972) was de zielsverwant van Helene Kröller-Müller (1869-1939), oprichtster van het Kröller-Müller Museum. De twintig jaar oudere kunstverzamelaarster schreef hem meer dan drieduizend brieven. Ze bracht hem liefde voor kunst, esthetiek en Duitse cultuur bij, maar eiste als tegenprestatie onvoorwaardelijke toewijding. Hij nam de plaats in van haar eigen vier kinderen. Ook haar echtgenoot, zakenman Anton Kröller, vertrouwde in toenemende mate op Van Deventer bij zijn financiële schimmenspel, waarbij onwetende beleggers de bouw van landgoed De Hoge Veluwe bekostigden en het familieconcern ten onder ging.
Van Deventer deed er alles aan om het culturele erfgoed te behouden en was bereid hiervoor ver te gaan. Na afloop van de oorlog betaalde Van Deventer een hoge prijs voor zijn ‘culturele collaboratie’, maar zijn trouw aan het echtpaar bleef.
Ariëtte Dekker (1964) schreef eerder biografieën van scheepsbouwer Cornelis Verolme (2005) en zakenman Anton Kröller (2015). In 2018 publiceerde zij Omstreden verleden. Museum Boijmans Van Beuningen en de Tweede Wereldoorlog.
Op de Tijdlijn van het museum staat veel achtergrondinformatie over de geschiedenis van het museum.
De Vertrouweling is uitgegeven door Uitgeverij Prometheus. Vanaf 19 april is het boek beschikbaar in de museumshop en Nederlandse boekwinkels.