Een raadselachtige en originele voorstelling

Onlangs kon het Kröller-Müller Museum Tête de Persée (Hoofd van Perseus), circa 1875, olieverf op doek (54,7 x 45,7 cm) van Odilon Redon (Bordeaux 1840-Parijs 1916) aankopen. De aankoop kwam tot stand dankzij de steun van de deelnemers van de BankGiro Loterij. Tête de Persée werd bij Eric Gillis Fine Art in Brussel aangekocht voor een bedrag van € 540.000. Het schilderij is vanaf 2 juni te zien in de tentoonstelling Odilon Redon. La littérature et la musique.

Zeer vroeg werk in kleur

Odilon Redon begon als tekenaar, leerde prenten maken van zijn leermeester Rodolphe Bresdin en werkte lange tijd uitsluitend in zwart-wit, met de lithografie als zijn voornaamste medium. Pas in de jaren negentig ging kleur een grotere rol spelen in zijn oeuvre.

Tête de Persée is een bijzonder werk in het oeuvre van Redon, omdat het een zeer vroeg werk in kleur is en omdat het een van de vroegste versies is van het voor Redon kenmerkende thema van het ‘losse’ of afgehakte hoofd. Dit thema komt in verschillende vormen en met telkens wisselende betekenissen in zijn werk voor. Als hoofd van Johannes de Doper of van Orpheus, of zonder een specifieke identiteit of betekenis.

Hoofd van Griekse halfgod op een offerschaal

Zoals vaak bij Redon wordt ook in Tête de Persée geen concreet verhaal verteld, het is aan de toeschouwer om de voorstelling te interpreteren. In dit schilderij is het hoofd van de Griekse halfgod Perseus op een offerschaal geplaatst, tegen een wolkachtige, ondefinieerbare achtergrond. Hij lijkt in gedachten verzonken, zich onbewust van zijn omgeving. Een helder wit licht valt op zijn gezicht en op de rand en achterkant van de schaal. Het schilderij doet sterk denken aan de traditionele voorstellingen van Johannes de Doper, wiens hoofd op verzoek van Salomé werd afgehakt. Perseus echter onderging niet zo’n gruwelijk lot. Hij onthoofde op zijn beurt Medusa, een van de drie Gorgonen. Door de twee geschiedenissen - uit de klassieke mythologie en het Nieuwe Testament - met elkaar te vermengen, ontstaat een raadselachtige en originele voorstelling.

Odilon RedonBelangrijke toevoeging aan de bestaande verzameling

Het Kröller-Müller Museum beschikt over een omvangrijke Redonverzameling, voor het merendeel bijeengebracht door Helene Kröller-Müller. Door de vroege datering en door de thematiek is Tête de Persée een belangrijke toevoeging aan de bestaande verzameling, in het bijzonder in relatie tot twee iets latere voorstellingen van het ‘losse’ hoofd: de tekeningen Tête de martyr (Kop van een martelaar, 1877) en Tête d’Orphée flottant sur les eaux (Hoofd van Orpheus drijvend op het water, 1881).

Tête de Persée werd gekocht bij Eric Gillis Fine Art in Brussel, naar aanleiding van een presentatie op de TEFAF 2018, waar het schilderij was te zien. Het was sinds 1948 in het bezit van de Franse verzamelaar van surrealistische werken, Jacques Ulmann.

Afbeeldingen: Odilon Redon, Tête de Persée, circa 1875, Tête de martyr, 1877, Tête d’Orphée flottant sur les eaux, 1881