De Van Gogh galerij
Sinds de opening van het museum in 1938 zijn de werken van Vincent van Gogh in het hart van het gebouw te zien: een omloop rond een kleine patio, nu de Van Gogh galerij genoemd. In de verzameling van Anton en Helene Kröller-Müller, de stichters van het Kröller-Müller Museum, neemt het werk van Vincent van Gogh een bijzondere plaats in. Dankzij hen heeft het museum de op één na grootste Van Goghcollectie ter wereld.
In de Van Gogh galerij zie je zo’n dertig tot veertig schilderijen uit de Van Goghcollectie van het museum. Op dit moment vind je hier ook een aantal werken van Japanse kunstenaars. Als kunstenaar werd Van Gogh geïnspireerd door de Japanse traditie, en wilde hij een bijdrage leveren aan de moderne kunst. Vincents werk gaat nu een dialoog aan met Japanse moderne kunst uit de collectie van het museum.
Vincent en Helene
Helene Kröller-Müller is op zoek naar een spirituele dimensie in haar leven. Ze herkent zich in de manier waarop Van Gogh deze vindt in zijn leven: in de mens en in de natuur. Een groot aantal van Van Goghs schilderijen en tekeningen toont Vincents liefde voor de mens en de natuur. Hij maakte talloze portretten van ‘gewone’ mensen, en wist de mooiste landschappen op doek vast te leggen. In de natuur en het pure bestaan van de mens herkent de kunstenaar God, voor wie hij veel ontzag heeft. Hij is gefascineerd door hardwerkende plattelandsbewoners, die door hun kracht en doorzettingsvermogen niet gebukt gaan onder de zware arbeid.
In 1908 koopt Helene op een veiling haar eerste Van Gogh: Bosrand (1883). Voor dit werk betaalt ze 110 gulden. In de twintig jaar die volgen, koopt het echtpaar Kröller-Müller maar liefst 88 schilderijen en 172 werken op papier. Hun budget is vrijwel onbeperkt. Helene beschouwt Van Gogh als 'een van de grote geesten van de moderne kunst'.
Leven en kunst van Van Gogh
Vincent wordt op 30 maart 1853 in Zundert geboren als zoon van een dominee. Het geloof speelt een belangrijke rol in zijn opvoeding. Na een mislukte carrière als kunsthandelaar, onderwijzer, theologiestudent en predikant, besluit Vincent in 1880 op 27-jarige leeftijd dat hij kunstenaar wordt. Hij is ervan overtuigd dat hij ook als kunstenaar dienstbaar kan zijn aan God. In zijn werk wil Vincent het harde bestaan vastleggen van mensen die moeten zwoegen voor hun brood.
De Hollandse periode
Eerst werkt Van Gogh in de Waalse streek Borinage en in Brussel, maar in april 1981 keert hij terug naar zijn ouderlijk huis in het Brabantse Etten. De lokale, arme boerenbevolking vormt het onderwerp voor veel studies op papier. Zijn grote voorbeeld is de Franse kunstenaar Jean-François Millet: volgens Vincent de ware boerenschilder.
Van Gogh is autodidact: hij leert zichzelf tekenen en schilderen. In de winter van 1881 zoekt hij steun bij zijn aangetrouwde neef Anton Mauve, die hem schilderlessen geeft en hem aan de studie van het stilleven zet. Eind 1883 verhuist Vincent naar Nuenen, waar zijn vader dominee is. Ook hier vormt de boerenbevolking zijn belangrijkste inspiratiebron. Hij werkt aan een serie ‘koppen uit het volk’, waarvoor de lokale bevolking met hun karakteristieke koppen model staat. Hij schildert ze in donkere, aardse tinten, met sterke licht-donkercontrasten, uit bewondering voor de oude meesters. Deze figuurstudies vormen een voorbereiding op zijn eerste grote compositie: De aardappeleters.
De Franse periode
In november 1885 start Vincent in Antwerpen met een opleiding in het figuurtekenen. Hij vindt de academie alleen te schools, en na drie maanden vertrekt hij naar Parijs om bij zijn broer Theo in te trekken. Na twee jaar laat hij de drukke stad achter zich en vertrekt naar Zuid-Frankrijk, waar hij een ongekend meesterschap in zijn werk bereikt. Het heldere, sprankelende kleurgebruik en de aandacht voor het licht van de impressionisten inspireren hem om te experimenteren met heldere, lichte kleuren en een lossere penseelstreek. Ook zijn bewondering voor de Japanse prentkunst heeft invloed op zijn werk. Zijn laatste kunstwerken schildert Van Gogh in Auvers-sur-Oise, vlak bij Parijs, voor hij in 1890 sterft.
Mentale worstelingen
Gedurende zijn leven worstelt Van Gogh met mentale problemen. Hij lijdt onder andere aan psychoses en hallucinaties, en had afwisselend manische en depressieve periodes. Hij verblijft een tijdje in het ziekenhuis, maar na een korte periode thuis waarin het weer misgaat, besluit Vincent zich vrijwillig op te laten nemen in een psychiatrische kliniek in Saint-Rémy. Tijdens zijn verblijf van een jaar blijft hij zo veel mogelijk schilderen. Van Gogh mag het terrein de eerste maand niet verlaten, maar vindt inspiratie in de weelderig begroeide tuin met dennenbomen van het hospitaal. Een van zijn schilderijen uit die tijd is De tuin van de inrichting in Saint-Rémy. Door het diagonale pad met het stenen bankje bereikte hij in dit werk een bijzonder ruimtelijk effect. De uitbundig bloeiende bomen en struiken schildert Van Gogh in enorm veel vormen en kleuren. Over kleuren schreef de kunstenaar eerder aan zijn zus Wil: ‘We hebben behoefte aan vrolijkheid en geluk, aan hoop en liefde. Hoe lelijker, ouder, slechter, zieker, armer ik word, des te meer wil ik mij wreken met krachtige, goed gerangschikte schitterende kleuren.’
Stijl, techniek en innovatie
Het werk van Vincent van Gogh valt onder het postimpressionisme, een stroming die na het 19e-eeuwse impressionisme volgt en waarin wordt geëxperimenteerd met vorm en kleur, dikke verf en duidelijke lijnen, symboliek en persoonlijke expressie. In het begin van zijn carrière werkt Vincent voornamelijk met pen, houtskool en Oost-Indische inkt. Later leert hij ook werken met olieverf. In zijn werk gebruikt hij eerst vooral donkere kleuren, zijn latere werk is lichter en kleurrijker. Hij experimenteert graag met contrasterende kleuren die van het doek afspatten.
Van Goghs werk had een grote invloed op het expressionisme, het fauvisme en de vroege abstractie. De invloed van zijn werk is in veel twintigste-eeuwse kunst terug te zien. Van Gogh wordt gezien als een van de grootste schilders van de 19e eeuw, ook al werd zijn werk pas na zijn dood wereldberoemd.
Ontdek de schilderijen van Van Gogh
Hoogtepunten van de collectie
De Van Goghcollectie van het museum bestaat uit ruim 90 schilderijen en 180 tekeningen. Een deel van de schilderijen zie je in de Van Gogh galerij in het midden van het museum. De aardappeleters bijvoorbeeld: een van de beroemdste schilderijen van Van Gogh. We vertellen je graag meer over een aantal van deze topstukken.
Vier uitgebloeide zonnebloemen
In 1907 besluit Helene Kröller-Müller een verzameling moderne schilderkunst bij elkaar te brengen. Een jaar later koopt ze het stilleven Vier uitgebloeide zonnebloemen van Van Gogh aan. Het is haar tweede kunstwerk van de schilder, na haar aankoop van Bosrand een paar maanden eerder. Het is een bijzonder werk, omdat het anders is dan andere schilderijen met bloemen. De zonnebloemen staan niet in een vaas of pot, het is geen mooi samengesteld boeket en heeft geen mooie achtergrond. Er zijn alleen een paar gesneden, verdroogde zonnebloemen te zien. De bloemen zijn op ware grootte geschilderd in warme en koele kleuren en vullen het hele doek. De wervelende penseelstreken die alle richtingen uitgaan en de ondefinieerbare ruimte waarin de bloemen zich bevinden, maken het werk tot een hoogtepunt uit Van Goghs Parijse periode.
Brug te Arles
In mei 1912 koopt Helene Kröller-Müller het werk Brug te Arles op een veiling van de collectie Hoogendijk. Ze betaalt meer dan het vijfvoudige van het bedrag waarop was ingezet, wat nogal wat stof doet opwaaien. Wanneer Van Gogh twee jaar in Parijs woont, besluit hij af te reizen naar het zuiden van Frankrijk. Van bevriende kunstenaars hoort hij over ‘het land van de blauwe tonen en vrolijke kleuren’. In Arles schildert hij verschillende versies van de ophaalbrug over een kanaal bij de stad. Het oog wordt naar de brug en de passerende huifkar geleid door de diagonaal in het beeld, die wordt gevormd door het helderblauwe water. Het gebruik van zo’n groot diagonaal vlak leerde hij uit de Japanse prenten die hij samen met zijn broer verzamelde. Volgens Helene is het schilderij een van ‘de mooisten, de sterksten, de glasheldersten’ van Van Gogh die ze bezit.
Caféterras bij nacht
Een half jaar na zijn aankomst in Arles schildert Van Gogh Caféterras bij nacht bij het licht van een gaslantaarn. Het nachtschilderij, waarvoor hij geen zwart gebruikt, wordt een van de hoogtepunten in zijn oeuvre. Door het overvloedige licht op de wanden en luifel, en de oranje vloer, steekt het terras sterk af tegen de donkere blauwe en groene tinten op de rest van het schilderij. Ook heeft het schilderij de eerste sterrenhemel van Van Goghs oeuvre. Uit later onderzoek blijkt dat hij de sterrenconstellatie precies zo schilderde als op 16 of 17 september te zien was.
De aardappeleters
Van Gogh maakt studies van landschappen, boeren en wevers. Daarna vindt hij het tijd worden voor zijn eerste grote schilderij, waarin het boerenleven centraal moet staan. Het resultaat is De aardappeleters. Zelf beschrijft hij het als ‘die boeren rond een schotel aardappels’. Van Gogh twijfelt of hij de familie aan tafel bij daglicht of kunstlicht moet schilderen. Hij kiest voor het laatste en besteedt veel aandacht aan de werking van de lichtbron. Het meisje op de voorgrond vormt een silhouet, terwijl de andere figuren wat spookachtig zijn verlicht. Omdat Van Gogh bang is dat het werk zijn levendigheid verliest, stopt hij eraan te werken wanneer het er nog wat schetsmatig uitziet. De aardappeleters is zonder twijfel het meesterwerk uit zijn Nederlandse periode.
Zelfportret
Het is moeilijk jezelf te kennen, maar het is ook niet eenvoudig jezelf te schilderen, aldus Van Gogh. Toch heeft dit hem er niet van weerhouden om zichzelf veelvuldig in olieverf weer te geven. Tijdens zijn verblijf in Parijs schildert hij zo’n vijfentwintig, vooral kleine, zelfportretten. Ook dit zelfportret komt uit die tijd. Waarschijnlijk schildert Van Gogh zoveel zelfportretten omdat hij in deze periode geen geld heeft om modellen te betalen. Hij gebruikt zichzelf als model om te oefenen in het weergeven van gezichten en om te experimenteren met zijn steeds radicalere stijl. Helene Kröller-Müller koopt het zelfportret in 1919 voor ƒ 6.500,-. Het is het enige zelfportret van Van Gogh in de collectie van het museum.
Nu te zien in de Van Gogh Galerij
Van Goghs werken uit de collectie reizen regelmatig naar het buitenland, onder andere naar Japan. Het reizen van de kunstwerken uit de Van Goghcollectie is een traditie: al in 1912 liet Helene Kröller-Müller een aantal kunstwerken afreizen naar Keulen voor een tentoonstelling. In 1959 was de collectie al te zien in Japan, en onlangs nog zijn de kunstwerken druk bezocht in Rome. Zo kunnen ook kunstliefhebbers in het buitenland genieten van de werken van Van Gogh.
Wil je weten welke kunstwerken van Vincent van Gogh op dit moment in het Kröller-Müller Museum te zien zijn? Je ontdekt het in onze collectiezoeker.
Bezoekerservaring
Breng je een bezoek aan de Van Gogh galerij? De collectie bevindt zich in een omloop rond een kleine patio. Begin je route bij de schilderijen uit Van Goghs Hollandse periode en wandel zo naar de lichter gekleurde schilderijen die hij in Frankrijk schilderde. Onderweg lees je op de wanden meer over zijn leven en werk en vind je de mooiste citaten van Van Gogh. Met een audiotour of rondleiding ontdek je meer over de Van Goghcollectie!
Met de Podcatcher audiotour hoor je achtergrondverhalen bij ongeveer 30 kunstwerken, waaronder die van Vincent van Gogh. Je huurt een audiotour voor € 2,50 voor maximaal 90 minuten. De audiotour is er in het Nederlands, Engels, Duits, Spaans, Frans, Italiaans, Japans en Chinees (Mandarijn).
Boek een rondleiding of audiotour
Samenwerkingen en partnerschappen
Van Gogh Europe
Op nationaal en internationaal niveau werkt het Kröller-Müller Museum samen met organisaties die bijdragen aan de promotie van en het onderzoek naar werken van kunstenaars in de museumcollectie. Zo is het Kröller-Müller samen met het Van Gogh Museum Amsterdam en Van Gogh Brabant founding partner van Van Gogh Europe, opgericht in 2012. De stichting heeft als doel om het erfgoed van Van Gogh in Europa zo breed mogelijk toegankelijk te maken.
Van Gogh Worldwide
Voor het digitale platform Van Gogh Worldwide werkt het museum samen met het RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en het Van Gogh Museum. Het is een uniek, innovatief en kwalitatief platform waarop kunsthistorische en materiaaltechnische informatie over het werk van Van Gogh is samengebracht.
Lees meer over onze samenwerkingen en partnerschappen
Wat is er nog meer te zien in het museum?
Naast de werken in de Van Gogh galerij vind je in het museum nog veel meer verrassende kunst die je niet wilt missen. De collectie telt ruim 21.000 kunstwerken, met topstukken van verschillende grote meesters. Niet alle werken zijn altijd te zien, je ziet ze in wisselende samenstelling in het museum. De Van de Veldevleugel is het oorspronkelijke museumgebouw uit de jaren vijftig. Hier vind je een groot deel van de collectie die Helene Kröller-Müller samenbracht. Het gebouw geeft een overzicht van de ontwikkeling van de kunst in de negentiende en twintigste eeuw: een reis door de tijd!
In het Kröller-Müller Museum vind je naast de Van Gogh galerij kunst van talloze andere grote meesters. Het museum heeft een indrukwekkende futuristische collectie en is de schatkamer van De Stijl, met werken van onder anderen Theo van Doesburg, Bart van der Leck en Piet Mondriaan. Mondriaans strakke composities met rood, geel en blauw en zwarte kaders zijn over de hele wereld bekend, zoals Compositie met rood, geel en blauw (1927). Ook schilderijen, tekeningen en sculpturen van Pablo Picasso zijn in het Kröller-Müller te bewonderen.
Een ander hoogtepunt uit de collectie is De schildersboot (1874) van impressionist Claude Monet.
Vergeet tijdens je bezoek ook de beeldentuin niet. Verspreid door de tuin staan ruim 200 werken van beeldbepalende kunstenaars, van Aristide Maillol tot Jean Dubuffet, van Marta Pan tot Pierre Huyghe. Twee paviljoens van Aldo van Eyck en Gerrit Rietveld sieren de tuin: juweeltjes uit de jaren 60 die hier opnieuw een plaats hebben gekregen. De beeldentuin is geschikt voor jong en oud.
Speciale tentoonstellingen en evenementen
Naast de steeds wisselende collectiepresentatie organiseert het museum tentoonstellingen, die vaak een aantal maanden te bewonderen zijn. Bij deze tijdelijke exposities worden regelmatig evenementen en activiteiten georganiseerd, waarbij je kunst op een nieuwe manier kunt beleven.
Praktische informatie
Bereid je bezoek aan het museum en de Van Gogh galerij goed voor, zodat je alles uit je dag kunt halen. We adviseren je tickets vooraf via de website te bestellen, dat bespaart tijd bij aankomst. Regel ook alvast je ticket voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe en eventueel een parkeerticket. Zonder geldig ticket voor het park kun je het museum niet bezoeken. Het museum is de meeste dagen van het jaar geopend, maar controleer voor vertrek altijd onze openingstijden. Wil je meer weten over de toegankelijkheid van het museum, bijvoorbeeld omdat je gebruik wilt maken van een rolstoel of de zaalteksten in groot formaat letters wilt downloaden? Bekijk dan de pagina Toegankelijkheid. Het Kröller-Müller heeft eigen restaurants, een museumshop en een website. Alles over deze diensten lees je op de pagina Museumrestaurants en Museumwinkel.
Veelgestelde vragen (FAQ)
- Wat zijn de openingstijden?
Het museum is geopend van dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 17.00u. In de schoolvakanties zijn we ook op maandag geopend. Op 1 januari is het museum gesloten. Alle informatie over de openingstijden vind je op de pagina Openingstijden en prijzen. - Zijn er rondleidingen beschikbaar?
Jazeker, in het museum worden verschillende rondleidingen georganiseerd. Deze gaan zowel langs de collectie binnen als door de beeldentuin. Alle informatie vind je op de pagina Audiotour en rondleidingen. - Hoe kan ik tickets kopen?
Kaartjes kun je kopen aan de kassa of online. Het Kröller-Müller Museum ligt midden in Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Voor toegang tot het museum heb je daarom ook een ticket voor het park nodig. Meer informatie over het kopen van een kaartje vind je op de pagina Tickets. - Is de galerij toegankelijk voor rolstoelgebruikers?
Het museum is goed toegankelijk met een rolstoel of scootmobiel. Dat geldt ook voor de Van Gogh Galerij. Bij de garderobe zijn gratis rolstoelen, rollators, krukjes en kinderbuggy’s te leen. Meer informatie over toegankelijkheid. - Mogen bezoekers foto’s maken in de Van Gogh galerij?
Ja, dat mag. Het is toegestaan om foto’s te maken in het museum. Daarbij mag je geen flits gebruiken en ook het gebruik van een statief of selfiestick is in het Kröller-Müller Museum niet toegestaan.