Deze aankoop werd mogelijk dankzij een genereuze bijdrage van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Titus Fonds, haar Hendrickje Fonds en haar A. Quist-Rütter Fonds). Naast deze steun heeft het museum gebruik gemaakt van de reguliere bijdrage van de VriendenLoterij. Fusien Bijl de Vroe, directeur Vereniging Rembrandt, 'Het is mooi bij te kunnen dragen aan een aanwinst die aanzet tot reflectie en zo passend is in het Kröller-Müller Museum'.

Volmaakte eivorm

Untitled is een ‘echte sculptuur’, een vorm die bevrijd is uit een stuk gesteente. De ruwe, onafgewerkte buitenkant draagt zichtbaar de sporen van de boor waarmee de steen is gedolven. De achterkant is glad gemaakt. Aan de voorzijde opent het beeld zich in een ovale binnenruimte, waarin zich een volmaakte eivorm openbaart. Hoe diep de steen precies is uitgehold, is met het oog niet vast te stellen.

Kapoor, Untitled, 2018

De transparantie van het materiaal en het aan de achterzijde doorvallende licht suggereren slechts een mogelijke diepte. Evenmin is te zien of de eivorm de uitgeholde ruimte raakt. Hij lijkt te zweven in zijn schrijn van doorschijnend albast. De illusie van gewichtloosheid wordt versterkt door de perfecte afwerking van de ‘innerlijke ruimte’ van het beeld, waardoor de 400 kilo zware steen bijna iets immaterieels krijgt.

Leegte volgens Anish Kapoor

Untitled maakt deel uit van een reeks werken in steen, waaraan Kapoor aan het einde van de jaren tachtig begon. Zoals in veel van zijn werken speelt ook hier het begrip ‘void’, holte of lege ruimte een rol. Voor Kapoor is de leegte allerminst ‘leeg’, maar de drager van het onbekende en ongrijpbare: ‘The void is not silent. I have always thought of it more as a transitional space, an in-between space.’

Een trio van werken in de beeldenzaal

Untitled heeft een plaats gekregen in de beeldenzaal van het museum, waar het beeld enige tijd gezelschap krijgt van de beide andere werken van Kapoor uit de eigen collectie: Part of the Red (aangekocht in 1983) en Turning the World Inside Out uit 1995 (aangekocht in 1996). Met de nieuwe aankoop ontstaat een fraai trio werken, dat niet alleen opeenvolgende fasen in Kapoors oeuvre en zijn typerende materiaalgebruik daarin vertegenwoordigt, maar ook in heel verschillende benaderingen zijn centrale thema’s van de lege ruimte en de immaterialiteit verbeeldt.

Untitled is in deze opstelling te zien van 26 februari tot en met 9 oktober 2022. Na afloop blijft het werk in de beeldenzaal.

Foto: Marjon Gemmeke