150 werken geschonken
De betrokkenheid bij het Kröller-Müller Museum was bijzonder groot. Vanaf het midden van de jaren zestig tot het begin van de 21ste eeuw schonken Piet en Ida Sanders zo’n 150 werken aan het museum, van kunstenaars als Jacques Lipchitz, Ryokichi Mukai, Eugène Dodeigne, Hubert Dalwood en Sol LeWitt. Ik had het geluk dat ik Piet Sanders begin september nog kon bezoeken in zijn huis in Schiedam. De voorbereidingen voor zijn verjaardag waren in volle gang, maar we spraken vooral over zijn nauwe relatie gedurende vele decennia met het museum.
George Rickey
Toen ik wegging keken we nog even naar een mooie, fragiele sculptuur van George Rickey in de voortuin. Rickey, Amerikaan van geboorte, maar opgegroeid in Groot-Brittannië, behoorde samen met Alexander Calder tot de aartsvaders van de kinetische kunst (afgeleid van het Griekse kinein = bewegen). Hij maakte beelden van geometrische vormen van gepolijst staal, die bij het kleinste zuchtje wind in beweging komen, zonder de hulp van een motor. De sensatie van beweging wordt nog eens versterkt door het licht dat wordt gereflecteerd door het glanzende oppervlak van de sculpturen. Vanaf 1966 staat zijn bijna tien meter hoge werk Two Vertical and Three Horizontal Lines in de beeldentuin van het Kröller-Müller. Na het overlijden van Piet Sanders besloten zijn erfgenamen om de Rickey uit zijn voortuin aan het museum te schenken. De sculptuur, die met One up one down excentric een heldere, beschrijvende titel heeft, zoals altijd bij Rickey, is een stuk kleiner en kwetsbaarder dan het grote Two Vertical and Three Horizontal Lines.
De binnentuin
Er moest een geschikte plek voor worden gezocht, in de wind, maar toch enigszins beschut en intiem. De keuze viel al snel op het hart van het oorspronkelijke museum van Helene Kröller-Müller. Henry Van de Velde ontwierp hier een kleine, kruisvormige binnentuin met een vijvertje, omsloten door de Van Gogh Galerij. Daar staat One up one down excentric nu, midden in de vijver, beweeglijk, licht en stralend. Tot groot plezier van de bezoekers, die het werk veelvuldig fotograferen, en in dankbare herinnering aan Piet en Ida Sanders.
Lisette Pelsers
Mei 2013