Shoici Ida, Penetration/evaporation no. 5

Steen
Een directe inspiratiebron voor Ida is een waarneming in zijn atelier van een steen die een afdruk heeft achtergelaten op een stuk papier. Dit brengt hem op het concept dat hij The Surface is the Between (‘het oppervlak is het ertussenin liggende’) noemt. In 1987 zegt hij er zelf over: ‘Het oppervlak kan het papier, het canvas of wat dan ook zijn; het is het contactpunt tussen mij en de ideeën die ik heb. Door mijn werk probeer ik onzichtbare fenomenen zichtbaar te maken door het punt van contact te laten zien.’

‘Het tussenliggende’
Een goed voorbeeld hiervan is de map Surface is the Between – Lotus Sutra (1979), een portfolio van elf drukken waarin Ida zowel de voorkant als de achterkant van het papier in uiteenlopende technieken heeft bedrukt en zo het papier letterlijk tot ‘het tussenliggende oppervlakte’ maakt. Maar ook in grote monotypes op Mashi-papier die hij maakt van zijn ateliervloer probeert hij het punt van contact zichtbaar te maken. Op één van de twee monotypes die het Kröller-Müller bezit is met een lithodruk een fotografische afbeelding van de steen aangebracht.

Nabeeld
Een bijzondere serie is de reeks boekvormige, papieren pakketten met de titel Penetration / Evaporation die Ida in de laatste fase van zijn carrière maakt. Hij legt op een dik pak Japans papier een of meerdere stenen en laat vervolgens de samengeperste stapel papiervellen inkten opzuigen. De afdruk van de steen blijft als een nabeeld zichtbaar omdat de inkt daar niet het papier is binnengedrongen. Of, zoals Ida het zelf toelicht: ‘Je kunt de wind ook niet zien, maar als je naar takken van een boom kijkt die bewegen, kun je de kracht van de wind wél zien.’

Afbeelding: Shoichi Ida (1941-2006), Penetration/evaporation no. 5, 2002