IKIRO / Be Alive

De tentoonstelling wordt samengesteld door adjunct-directeur Jaap Bremer, die 65 wordt en hiermee afscheid neemt van het museum. Aanleiding voor de tentoonstelling is de officiële viering van 400 jaar betrekkingen Nederland-Japan. Maar het Kröller-Müller Museum heeft ook zelf een speciale relatie met het Aziatische land. Helene Kröller-Müller verwierf al Japanse kunst en onder Hammacher en Oxenaar groeide de deelcollectie met werken van moderne en hedendaagse Japanse kunstenaars. Sinds de jaren 50 heeft het museum bovendien geregeld contacten met Japan vanwege bruikleententoonstellingen. ‘Meestal brengen wij kunst uit onze verzameling naar Japan’, zegt Bremer in zijn openingswoord, ‘vandaag laten we zien wat wij uit Japan naar hier haalden.’

IKIRO / Be Alive toont kunst uit de afgelopen twintig jaar, van twee generaties kunstenaars. Ufan Lee, Isamu Wakabayashi, Susumu Koshimizu, Fujio Akai, Shigeo Toya, Toshihiro Kuno, Kimio Tsuchiya en Hisaya Jojima behoren tot de oudere generatie. In hun werk spelen spiritualiteit en natuurbeleving een grote rol. Voor de jongere generatie, Tatsuo Miyajima, Rieko Hidaka, Minako Saitoh, Osamu Kanemura, Tsuyoshi Ozawa, Mariko Mori, Yoshinori Kon, Takahiro Suzuki, Shimabuku en Tabaimo, is niet de natuur maar ‘het leven’ het hoofdmotief.

In het werk van de geselecteerde kunstenaars is een koppeling tussen kunst en leven te herkennen.  Hun werk geeft uitdrukking aan hun opvatting over het menselijke bestaan. Het centrale thema in het werk van Takahiro Suzuki is zelfs, dat kunst en leven samenvallen. Elke dag schrijft hij herhaaldelijk het begrip ‘Ikiro’ – dat ‘leef’ betekend – op vellen rijstpapier, als een vorm van meditatie. Inmiddels is deze handeling uitgegroeid tot een performance, die hij in het Kröller-Müller Museum iedere dag van de tentoonstelling uitvoert.

De tentoonstelling wordt ingeluid met een theeceremonie uitgevoerd door de ‘Master of Tea Ceremony’ Hiroyuki Nakazawa. Samen met 30 assistenten in kleurige kleding en voor een speciaal decor schenkt hij Van Straaten, Bremer en de andere genodigden een kom thee in.

De driedelige sculptuur Otterlo mist van Isamu Wakabayashi, die hij speciaal voor deze tentoonstelling en voor het museum heeft gemaakt, is helaas niet te zien. Het werk bevindt zich in het beeldenbos, dat vanwege de mond-en-klauwzeer crisis niet toegankelijk is.