Karikaturist

Honoré Daumier (Marseille 1808 – Valmondois 1879) is één van de belangrijkste karikaturisten van de negentiende eeuw. Als thematiek voor zijn werk gebruikt hij de politieke en sociale ontwikkelingen van zijn tijd.

Lithografie

Al vanaf jonge leeftijd experimenteert Daumier met het maken van litho’s, een destijds nieuwe grafische techniek die in de negentiende eeuw tot grote bloei komt. Litho’s lenen zich vooral goed voor de productie van geïllustreerde kranten omdat hiermee snel en in grote oplagen afbeeldingen en tekst op één pagina gedrukt kunnen worden.

Verbod op politieke spotprenten

In satirische kranten als La Caricature en Le Charivari verschijnen vanaf 1832 bijna dagelijks litho’s van Daumier. De prenten hebben een politieke lading en getuigen van zijn anti-monarchistische houding. Wanneer hij koning Louis Philippe als Gargantua afbeeldt – een reus op een troon die het geld van het volk opslokt – wordt hij samen met zijn drukker en uitgever veroordeeld tot een geldboete en een gevangenisstraf van zes maanden. In 1835 wordt de politieke spotprent verboden en wordt La Caricature tijdelijk opgeheven.

Les bons bourgeois en Types parisiens

Door de toenemende censuur moet Daumier op zoek naar andere onderwerpen. Voortaan richt hij zijn pijlen op beslommeringen van de gegoede burgerij. Zijn nieuwe karikaturen worden in verschillende series in Le Charivari gepubliceerd. In Les trains de plaisir drijft hij de spot met het opkomende toerisme en in het bijzonder met de Parijzenaren die voor het eerst ‘massaal’ met de trein afreizen naar de Normandische kust. Ook steekt hij de draak met de huwelijksperikelen van zijn tijdgenoten in Moeurs conjugales en met de mateloze arrogantie van zijn Parijse medeburgers in Types parisiens

De universele thema’s van Daumiers prenten zorgen ervoor dat zijn karikaturen tot op de dag van vandaag nog steeds herkenbaar zijn.

Afbeelding: Honoré Daumier, Types parisiens - 12 (Soorten Parijzenaars – 12), 1839 / Les trains de plaisir – 3 (De excursietreinen – 3), 1852, Kröller-Müller Museum, Otterlo